Tại sao người Nhật làm việc nhiều như vậy?

Đây là một câu hỏi phổ biến. Thật không may, đôi khi nó gắn với một bầu không khí u ám kèm theo. Có lẽ bởi vì nếu nhắc đến chủ đề làm thêm giờ ở Nhật Bản, đã từng có người được nhắc đến với tư cách là ví dụ cho hiện tượng karoushi – cái chết vì công việc, tức là sự kiệt sức và mệt mỏi tột độ do bản thân làm việc quá sức khiến tính mạng của nhân viên gặp nguy hiểm.

Mặc dù thực sự có những trường hợp như vậy và một số trong số đó đang gây được tiếng vang lớn, nhưng chúng tôi hy vọng rằng bài viết này sẽ nêu bật một số sự thật về thời gian làm việc kéo dài ở Nhật Bản, từ đó sẽ làm sáng tỏ tình hình một cách tích cực. Vậy tại sao người Nhật làm việc nhiều?

Tinh thần đồng đội và sự tận tâm

Một số lý do được trích dẫn rộng rãi để ở lại làm việc lâu dài là lòng trung thành với công ty và hệ thống phân cấp trong xã hội ngăn cản nhân viên rời nơi làm việc trước đồng nghiệp và quan trọng nhất là sếp của họ. Thể hiện tinh thần đồng đội và sự tận tâm với công ty vẫn là trọng tâm trong văn hóa làm việc của Nhật Bản. Vì vậy, không ai muốn là người đầu tiên rời khỏi nơi làm việc nên họ ở lại văn phòng. Tuy nhiên, điều quan trọng là phải phân biệt thời gian làm việc và thời gian ở trên công ty.

Giờ hành chính so với giờ làm việc

Nhật Bản có một tuần làm việc tiêu chuẩn là 40 giờ, đây là mức thời gian thông thường ở nhiều quốc gia. Để theo dõi thời gian làm việc tại văn phòng, nhiều công ty sử dụng hệ thống thẻ quẹt hoặc cửa quay để ghi nhân viên vào và ra. Tuy nhiên, không giống như ở một số quốc gia khác, không có hình phạt nào cho việc ở lại làm thêm giờ và cố gắng “cày cuốc” thêm vào cuối ngày làm việc tiêu chuẩn. Ở lại nhiều giờ hơn không phải là dấu hiệu của sự thiếu năng suất hoặc kỹ năng và không bị kỳ thị ở Nhật Bản, trái ngược với nhiều nền văn hóa phương Tây.

Hơn nữa, việc làm thêm tới 100 giờ mỗi tháng là hoàn toàn hợp pháp. Nghe có vẻ kinh khủng nhưng ở văn phòng không nhất thiết có nghĩa là lúc nào cũng phải làm việc. Bữa tối và giờ nghỉ giải lao, trò chuyện bên máy lọc nước lạnh, đi vệ sinh, hút thuốc và các hoạt động không liên quan đến công việc khác dù sao cũng chiếm một phần thời gian làm việc cho dù người ta có làm việc chăm chỉ đến đâu. Và người lao động ở Nhật Bản cũng dành thời gian để tận hưởng những giờ nghỉ này.

Ngoài ra, Nhật Bản có rất nhiều bộ máy hành chính ở mọi cấp độ. Một lượng lớn thời gian sẽ được dành để in và fax tài liệu, điền vào các bảng excel, chuyển qua lại các tập tài liệu dọc các phòng ban để thu thập chữ ký, v.v. Nhiều công việc sẽ khá đơn giản và tẻ nhạt, không đòi hỏi đầu vào trí tuệ cao như người ta tưởng, khiến giờ hành chính bớt căng thẳng hơn.

Hoạt động sau giờ làm việc

Vào buổi tối, nhiều công nhân sẽ ra ngoài và dành thời gian với đồng nghiệp tại các quán bar và câu lạc bộ karaoke. Những công việc sau này thường được miêu tả là một nhu cầu thiết yếu đối với nhân viên sau một ngày làm việc kéo dài và rất căng thẳng để xây dựng mối quan hệ với khách hàng hoặc thể hiện sự cống hiến cho nhóm. Trên thực tế, hầu hết mọi người đều dành thời gian vui vẻ cùng nhau trong bầu không khí thoải mái và dễ chịu trước khi trở về nhà.

Tóm lại, thời gian làm việc dài ở Nhật là kết quả của việc dành nhiều thời gian ở văn phòng để thể hiện sự cống hiến của mình cho công ty. Tuy nhiên, công việc đáng lẽ có thể được thực hiện trong 8 giờ hoặc ít hơn sẽ bị dàn trải trong cả ngày làm việc kéo dài, dẫn đến cường độ làm việc thấp hơn và tốc độ làm việc chậm hơn khi nhân viên lấp đầy thời gian bằng những khoảng nghỉ dài hơn hoặc thường xuyên hơn bên cạnh một số công việc hành chính thường lệ, điều mà cũng làm tiêu tốn một phần đáng kể của một ngày làm việc. Cuối cùng, hoạt động xã hội hóa bắt buộc sau giờ làm việc đáng sợ là khoảng thời gian vui vẻ với bạn bè trong phần lớn các trường hợp.